De wereld van computers en elektronica zit vol met termen die je misschien achter de oren doen krabben. Een van de termen die je waarschijnlijk bent tegengekomen is “CPU” (central processing unit), in het Nederlands “processor.”
Een CPU zit in praktisch ieder apparaat wat je bezit. Of het nou een tablet, computer, smartphone of televisie is. Een CPU werkt als het brein van je apparaat: het is verantwoordelijk voor het verwerken en uitvoeren van instructies. In dit artikel leg ik je precies uit hoe CPU’s samenwerken met andere onderdelen in je gadgets en waarom ze zo’n belangrijke rol spelen.
Korte samenvatting
- Een CPU (Central Processing Unit), is het brein van apparaten zoals tablets, computers, smartphones en televisies, verantwoordelijk voor het verwerken en uitvoeren van instructies.
- Het proces van een CPU omvat het ophalen, decoderen en uitvoeren van instructies, en is betrokken bij alle activiteiten van het apparaat, van internetbrowsen tot het maken van een presentatie.
- Door miniaturisatie van transistors, volgens de Wet van Moore, zijn CPU’s door de jaren heen aanzienlijk sneller geworden.
- Moderne apparaten, zoals sommige laptops en desktopcomputers, gebruiken nu System on a Chip (SoC) ontwerpen zoals Apple’s M2 chip, die meerdere componenten zoals CPU, GPU en RAM integreert voor verhoogde snelheid en efficiëntie.
Wat maakt een CPU een CPU?
De CPU is een kernonderdeel van computerapparaten. Hoewel het een kritiek onderdeel vormt van deze apparaten, werkt een CPU alleen in samenwerking met andere hardware componenten.
De CPU zit in een speciale aansluiting op het moederbord binnen het apparaat. Het is gescheiden van het geheugen (“RAM”) waar informatie tijdelijk wordt opgeslagen. Ook is de CPU gescheiden van de grafische kaart, die video en 3D beelden op je scherm genereert.
CPU’s worden gemaakt door miljarden microscopisch kleine transistors op een enkele computerchip te plaatsen. Dankzij die transistors kan de chip de berekeningen maken die het nodig heeft om programma’s te draaien die in het geheugen van je systeem zijn opgeslagen. Het zijn in feite minuscule poortjes die in- en uitschakelen, waardoor de “nullen en enen” worden overgebracht die worden omgezet in alles wat je met het apparaat doet, of het nu gaat om browsen op het internet of het maken van een PowerPoint presentatie.
Door de jaren heen zijn deze transistors steeds kleiner en kleiner geworden. Hierdoor zijn CPU’s steeds sneller geworden. Hier wordt naar gerefereerd als de Wet van Moore.
Als we kijken naar moderne apparaten, dan zien we dat sommige laptops en desktop computers nu een CPU hebben die meerdere taken voor het systeem uitvoeren via een zogeheten “System on a Chip.” Een goed voorbeeld hiervan is Apple’s nieuwe M2 chip. De M2 integreert meerdere componenten zoals de CPU, GPU, RAM en nog veel meer. Dit maakt deze chip veel sneller en efficiënter dan wanneer je al deze functionaliteiten onderbrengt in aparte chips.
Wat doet een CPU precies?
Simpel gezegd krijgt een CPU instructies van een app en voert een berekening uit. Dit proces bestaat uit drie fases: ophalen, decoderen en uitvoeren. Een CPU haalt de instructie op van de RAM, decodeert deze instructie, en voert de instructie vervolgens uit door de relevante onderdelen van de CPU te gebruiken.
Deze uitgevoerde instructie, of calculatie, kan elementaire rekenkunde, het gelijken van getallen, het uitvoeren van een functie of het verplaatsen van getallen in het geheugen inhouden.
Aangezien alles in computers wordt vertegenwoordigd via cijfers, kun je je een CPU voorstellen als een rekenmachine die gigantisch snel is. Waar dit in resulteert is het opstarten van een videogame, een berekening draaien in een spreadsheet of het tonen van een Netflix serie.
Cores en kloksnelheid
Van origine hadden CPU’s een enkele processing core. Moderne CPU’s dezer dagen bestaan uit meerdere cores die het verschillende instructies in parallel laten uitvoeren, waardoor praktisch gesproken meerdere CPU’s op een enkele chip worden geperst. De meeste CPU’s vandaag de dag hebben twee tot 4 cores. 6 cores zijn ondertussen ook al normaal, terwijl sommige zware en dure chips tussen de 8 en 64 cores kunnen hebben.
Veel processors gebruiken ook een technologie die “multithreading” heet. Stel je hierbij een enkele, fysieke CPU core voor die twee strengen van executie (threads) tegelijkertijd kan uitvoeren. Deze virtuele cores zijn niet zo krachtig als fysieke cores omdat ze dezelfde resources delen. Niettemin kunnen ze de CPU’s helpen met multitasken wanneer ze software draaien die dit toelaat.
Kloksnelheid wordt veelvuldig aangeprezen wanneer je kijkt naar CPU’s. Dit is het “gigahertz” (GHz) nummer wat je ziet. Simpel gezegd vertelt het je hoeveel instructies een CPU per seconde aankan. Echter schetst dit niet het hele plaatje als het gaat om performance. Kloksnelheid is vooral relevant binnen de context van een bepaalde generatie. Echter, een 4GHz processor uit 2011 zal minder snel zijn dan een 2GHz processor uit 2021.
Hoe belangrijk is de CPU?
Tegenwoordig heeft een CPU minder impact op de performance van je gadget dan vroeger, maar het speelt nog steeds een belangrijke rol als het gaat om snelheid en responstijden. Video editors profiteren vooral van meer CPU cores, terwijl videogamers veel verschil kunnen merken dankzij hogere kloksnelheiden.
Uiteindelijk werkt een CPU samen met de andere componenten van je site. Dus je wilt zeker weten dat je ook genoeg RAM hebt en een snelle harde schijf. Je grafische kaart zal ook altijd een belangrijke rol spelen.
CPU’s en webhosting
Als je een website wilt hosten ga je ook op CPU’s stuiten. Immers zijn de servers die je website huisvesten niet meer dan hele krachtige computers die 24/7 met het internet in verbinding staan.
De CPU’s van servers hebben meestal 32 cores die tegelijkertijd samenwerken. Het gros van de websites heeft lang niet zoveel cores nodig. Dus, in het meest voorkomende hosting type, shared hosting, zie je dat hosting providers een beperkt aantal cores aanbieden. Je kunt één of twee cores krijgen, 4 cores, 8 cores, et cetera.
Hostinger’s instappakketten bieden één core aan
Hoeveel CPU cores heeft m’n website nodig?
Het is moeilijk te bepalen hoeveel CPU cores je website precies nodig heeft. Je kunt er echter vanuit gaan dat voor een eenvoudige, statische website met weinig verkeer (denk maximaal een paar duizend bezoekers per maand) je met één core prima uit de voeten kunt.
Voor bijvoorbeeld een WordPress webshop zal je echter meerdere cores nodig hebben om deze behoorlijk te kunnen laten draaien.
Uiteindelijk hebben de volgende factoren impact op hoeveel CPU cores je nodig hebt voor je site:
- Code optimalisatie
- Website design
- Verkeer
Het is echter lastig dit precies te kwantificeren.
Echter, een goede hosting provider is uitstekend in staat een bepaald hosting pakket te koppelen aan het aantal CPU cores die een site nodig heeft.
Er zijn altijd dingen die kunt doen om de zaken te optimaliseren. Websitecode, in het bijzonder JavaScript code, kan veel CPU kracht (en RAM) gebruiken. Met bepaalde plugins zoals WP Rocket kun je de JavaScript code op je site stroomlijnen. Als je je site met WordPress maakt, doe je er verstandig aan een lichte WordPress theme te kiezen.
Veelgestelde vragen
Wat betekent CPU?
CPU staat voor “Central Processing Unit.” In het Nederlands wordt er ook naar verwezen als “processor.”
Wat is CPU snelheid?
CPU snelheid wordt grofweg bepaald door het aantal CPU cores en de kloksnelheid. Een snellere CPU leidt er toe dat je apparaat applicaties en dergelijke sneller kunt laden.
